Fun Fact*
Η αρχαιότερη τσάντα (4.500 ετών)
Αυτή η τσάντα βρέθηκε στη σύγχρονη Γερμανία. Με το πέρασμα χιλιάδων ετών, το δέρμα και τα άλλα υλικά έχουν αλλοιωθεί. Έχουν διατηρηθεί μόνο τα δόντια του σκύλου, που πιθανόν εξυπηρετούσαν ως διακόσμηση και προστασία.
Ας ξεκινήσουμε όμως πιο πρόσφατα (από το 2500π.Χ. ) και να πάμε κάπου περί το 14ο αιώνα όπου γίνεται η πρώτη αναφορά εξωτερικής τσάντας στην ιστορία. Οι Αιγύπτιοι ήταν οι πρώτοι που φόρεσαν τσάντα και η οποία έμοιαζε με ένα πουγκί δεμένο στην μέση. Φυσικά όσο πιο πλούσιος ήταν ο κάτοχος της τσάντας τόσο πιο πολλά σχέδια είχε πάνω της.
Τσάντα βάτραχος, 1600s ©Ashmolean Museum, University of Oxford
Τον 16ο αιώνα εντοπίζουμε μια προτίμηση στις δερμάτινες τσάντες πουγκιά οι οποίες φοριούνται χιαστί και χρησιμοποιούνται από ταξιδιώτες και περιπλανητές λόγω της μεγάλης τους χωρητικότητας.
Θήκη, 1558 – 1603, Αγγλία. © Victoria and Albert Museum, London
Τον 17ο αιώνα άντρες και γυναίκες κρατούν τσάντες-πορτοφόλια σε διάφορα σχήματα φτιαγμένες συνδυάζοντας διαφορετικά υλικά και σε διάφορα σχήματα. Mέχρι και τον 17ο αιώνα οι γυναίκες φορούσαν τις τσάντες τους, σαν μία προέκταση του ρούχου τους.
Τον 18ο αιώνα στα γυναικεία φορέματα απαγορεύονται στιλιστικά οι τσέπες και έτσι οι γυναίκες αναγκάζονται να βάλουν στην ζωή τους και στην καθημερινότητα τους τις τσάντες. Αρχικά, τσαντάκια μικρού μεγέθους που ονομάζονταν reticulus (Ένα δικτυωτό, γνωστό επίσης ως γελοίο ή απαραίτητο, ήταν ένας τύπος μικρής τσάντας ή πορτοφολιού, παρόμοιος με έναν σύγχρονο βραδινό σάκο, που χρησιμοποιείται κυρίως από το 1795 έως το 1820.) τα οποία τα κρατούσαν, διότι τα φορέματα ήταν αρκετά περίτεχνα και πολύπλοκα και δεν ήθελαν να προκαλέσουν φθορά ακουμπώντας μια μεγάλη τσάντα πάνω σε αυτά. Η καθιέρωση της εξωτερικής τσάντας από τις γυναίκες κάθε κοινωνικής τάξης αρχικά βρήκες απέναντι τους άντρες εκείνης της εποχής, που το θεώρησαν απρεπές και προκλητικό για την εποχή, μιας και η τσάντα για τις γυναίκες ήταν κάτι περισσότερο σαν εσώρουχο παρά σαν ένα εξωτερικό αξεσουάρ.
Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να σημειώσουμε όμως το γεγονός ότι ορισμένοι Αμερικανοί φεμινιστές, υποστήριξαν την κατάργηση της τσέπης-τσάντας κάτω από τα φορέματα των γυναικών. Πιο συγκεκριμένα, θεωρούσαν ότι όπως τα ανδρικά ρούχα είχαν τσέπες έτσι και τα γυναικεία θα έπρεπε να ράβονται με λειτουργικές τσέπες καθώς οι τσάντες τους φαινόταν μη λειτουργικές. Αυτό όμως είχε ως αποτέλεσμα οι τσέπες για τους άντρες και οι τσάντες για τις γυναίκες να γίνουν αιτία διαχωρισμού και ανισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα. Από εκεί ξεκίνησε και ο αγώνας για τα δικαιώματα της γυναίκας.
Chatelaine (διακοσμητικό ζώνης ή κούμπωμα που φοριέται στη μέση με μια σειρά από αλυσίδες που κρέμονται από αυτό. Από κάθε αλυσίδα κρέμεται κάποιο χρήσιμο αντικείμενο όπως ψαλίδι, ρολόι, κλειδιά, κτλ), 1863 – 1885, πιθανότατα Αγγλία. © Victoria and Albert Museum, London
Τον 19ο αιώνα κατά την μεγάλη εκβιομηχανοποίηση και την εμφάνιση της αμαξοστοιχίας έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση οι χειραποσκευές και οι πρώτοι μεγάλοι οίκοι ήταν πλέον γεγονός. Άσχετα από το ποιος υποστήριξε την τσάντα και ποιος όχι, τέλη του 19ου αιώνα και καμία γυναίκα δε διανοείται να βγει από το σπίτι της χωρίς την τσάντα της.
Τσάντα, Lemiere, περ. 1910, Γαλλία. © Victoria and Albert Museum, London
Μπαίνοντας στον 20ο αιώνα…
Το 1920 έγινε επανάσταση στις γυναικείες τσάντες και μάλιστα εξ’ αιτίας αυτής, οι γυναίκες της εποχής δεν ήταν πλέον υποχρεωμένες να συνδυάζουν την τσάντα που κρατούν, με το σύνολο που φορούσαν κάτι που μέχρι τότε είναι κάθε άλλο παρά προαιρετικό.
Το 1930 δημιουργείται η περίφημη τσάντα Kelly αλλά γίνεται γνωστή το 1950 όταν η Γκρέις Κέλι την κράτησε και από εκεί πήρε και το όνομά της.
Το 1940 με την επανάσταση του πολέμου, η μόδα επηρεάζεται και έτσι βγαίνουν τσάντες στην αγορά, από μέταλλο, δέρμα και καθρέφτες, ενώ το φερμουάρ γίνεται πολύ δημοφιλές.
Τη δεκαετία του 50, γνωστοί οίκοι όπως ο Chanel, o Louis Vuitton και Hermes, αρχίζουν να παίρνουν τα πάνω τους και ο οίκος Chanel δημιουργεί τη θρυλική καπιτονέ τσάντα του με την αλυσίδα που κρεμιέται από τον ώμο.
Το 1960 έρχεται η κορύφωσή της τέχνης. Μία πολύ δημιουργική δεκαετία. Επίσης τότε είναι που ξεκινάν σιγά σιγά και οι απομιμήσεις των μεγάλων σχεδιαστών.
Anya Hindmarch, “I am NOT a Plastic Bag”, 2007, Λονδίνο. © Victoria and Albert Museum
21ος αιώνας και οι γεωμετρικές-σουρεαλιστικές τσάντες επικρατούν. Eίναι η εποχή της φαντασίας και του χιούμορ. O Moschino φτιάχνει κάτι τσάντες-σπίτια που κάνουν θραύση, ενώ η Εlsa Schiaparelli δημιουργεί τσάντα σε σχήμα τηλεφώνου και πιάνου. Μαζί με το τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, έρχεται και εδραιώνεται για τα καλά σε όλους τους βιοτεχνικούς και βιομηχανικούς κλάδους, η κρίση! Αυτό ωθεί τους σχεδιαστές αλλά πρώτα από όλους τους καταναλωτές να στραφούν σε πιο απλές επιλογές που να εξυπηρετούν την καθημερινότητα τους και να ανταποκρίνονται στις οικονομικές τους δυνατότητες.
Φτάνοντας λοιπόν στην 2η και 3η δεκαετία του αιώνα μας, βλέπουμε να έχουν καθιερωθεί και να χρησιμοποιούνται από όλους μας, καθημερινά τα παρακάτω σχέδια τσάντας.
Τι πιο βολικό, οργανωτικό και με ατελείωτα σχέδια, χρώματα και υλικά κατασκευής από μια σύγχρονη τσάντα backpack. Ένα απαραίτητο αξεσουάρ τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες που μας συντροφεύει στις καλύτερες αναμνήσεις μας. Υπάρχει στην ζωή του καθενός μας, από την πρώτη του μέρα στο σχολείο και την δουλειά έως και τις μέχρι τώρα μονοήμερες ή και περισσότερων ημερών αποδράσεις μας!
Μια διαχρονική τσάντα ξανά για άνδρες και γυναίκες η οποία μπορεί να σε συντροφέψει είτε φοράς κουστούμι ή ταγέρ είτε απλά έχεις βγει για ψώνια και θες μια ελαφριά μικρού μεγέθους τσάντα να βάλεις τα απαραίτητα. Μην ξεχνάς και τις πολυμορφικές τσάντες Ταχυδρόμου / Πλάτης που μπορούν να φορεθούν με διαφορετικούς τρόπους και να υποστηρίξουν κάθε δραστηριότητά σου.
Μια ιδιαίτερη κατηγορία τσάντας, η οποία περιέχει τσάντες τόσο διαφορετικές σε ύφος που θα μπορούσαν να είναι η καθεμιά τους μια ξεχωριστή κατηγορία. Εδώ θα βρούμε τσάντες μεσαίου-μικρού μεγέθους οι οποίες είτε κρατούνται από μια μικρή χειρολαβή που φέρουν στο επάνω μέρος τους είτε από λαβή που τους επιτρέπει να κρέμονται και να μοιάζουν σας προέκταση του χεριού τις κρατά είτε δεν θα έχουν κανενός είδους λαβή. Το κάθε τέτοιο τσαντάκι αναλόγως το υλικό κατασκευής του, το μέγεθός του αλλά και η απόχρωσή του το κατατάσσει σε διαφορετικές χρήσεις και ώρες τις ημέρας. Υπάρχουν υπέροχα δερμάτινα clutches που είναι ο απόλυτος σύντροφος μιας γυναίκας στην νυχτερινή της έξοδο αλλά και τσαντάκια με πολύχρωμα υφάσματα και διαφορετικά σχέδια που μπορούν να συντροφεύσουν επάξια μια κοπέλα στον καθημερινό της καφέ ή σε μια χαλαρή βόλτα στις βιτρίνες μαγαζιών. Υπάρχουν και εκείνα τα τσαντάκια βέβαια που μπορούν να τοποθετηθούν μέσα στην κύρια τσάντα μας και μας διευκολύνουν σαν έξτρα τσέπες και αποθηκευτικοί χώροι αλλά παρόλο που τα έχουμε κρυμμένα αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχουν στυλ και χρώμα.
Ποιος άνδρας του 21ου αιώνα δεν έχει ως απαραίτητο αξεσουάρ ένα τουλάχιστον πορτοφόλι, στο οποίο έχει βολέψει από χαρτονομίσματα, κέρματα, κάρτες μέχρι χαρτάκια με σημειώσεις που ξεχνάει να πετάξει. Την κύρια θέση στη προτίμηση των ανδρών για τα πορτοφόλια τους, κατέχει το φυσικό δέρμα. Ένα υλικό μεγάλης αντοχής το οποίο φθείρεται πάρα πολύ δύσκολα και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα. Υπάρχει μεγάλη γκάμα χρωμάτων και μεγεθών με επικρατέστερο μέγεθος αυτό που “χωράει ταυτότητα”.
Η τσάντα λοιπόν σε οποιαδήποτε μορφή της είναι ένα απαραίτητο αξεσουάρ για άνδρες και γυναίκες για περίπου 5.000 χρόνια και συνεχίζει…
Fun Fact 2*
Ένα άλλο παράδειγμα είναι μια ιστορική τσάντα από τη δεκαετία του 1500. Κατάγεται από το Tassenmuseum Netherlands, αυτό το γαλλικό πορτοφόλι κατασκευάστηκε από δέρμα κατσίκας με σίδερο. Αναλυτικά, είναι 18 τσέπες με μερικές να βρίσκονται πίσω από μυστικά κλεισίματα. Συνολικά, ο χρόνος και η λεπτομέρεια που τοποθετούνται σε μια τέτοια τσάντα αποδεικνύουν όχι μόνο την ακεραιότητα και την αξία στη χειροτεχνία του, αλλά και την υψηλή τεχνογνωσία του χειροτέχνη.
Δεν υπάρχουν προϊόντα στο καλάθι.